آخرین قفل‌ساز سنتی مشهد رفت

خیلی وقت بود که دستانش دیگر توان گرفتن چکش و کوبیدن روی آهن را نداشت تا هم مثل سال‌های جوانی  در یک روز برای ده‌پانزده نفر قفل بسازد  و هم ترفندهای زمین‌زدن کشتی‌گیرها را در کشتی پهلوانی اجرا کند.

حاج‌رمضان حدادقرقی را با همین دو ویژگی، قفل‌ساز سنتی و پهلوان قدیم، سال1396 در یک مغازه قدیمی آهنگری درست در میانه‌های خیابان نوغان پیدا کردم. کسی‌ که آهنگری را از پدر به ارث برده‌ بود و افتخارش این بود که قفل‌های دست‌ساز او امروز در دکور خانه‌ها جا دارد.

با آمدن کرونا مغازه او هم تعطیل شد و وقتی همه برگشتند، حاجی هم با همه پیری برگشت، اما دیگر مغازه‌اش  سوت‌وکور بود. آهنگری را تعطیل کرد و درست چند هفته پیش بدون هیچ‌ زمینه بیماری برای همیشه چشمانش را در 99سالگی بست.
امروز هم‌زمان با چهلم حاجی‌حداد خلاصه‌ای از زندگی او که پیش‌تر با تیتر «تنها بازمانده» در شهرآرامحله ثامن منتشر شده‌ بود، دوباره منتشر می‌شود.

قفل‌سازی از مردم تا ارباب

حاج‌رمضان حدادقرقی متولد سال1303 در روستای قرقی و بزرگ‌شده کوچه نوغان بود. پدرش از کشاورزان نوغان بود که هنر آهنگری را خیلی خوب می‌دانست. او هم از کودکی شاگرد پدر در آهنگری‌اش می‌شود.

حاج‌رمضان در سال1321 بعد از سپری‌کردن سربازی، آهنگری خودش را در کوچه نوغان احداث کرد و تا حدود یک‌سال قبل مغازه با همان دکور سابق فعال بود.

او در همان دوران جوانی وقتی برای ارباب محلی بالاخیابان قفل می‌ساخت، مشهور ‌شد؛ قفل‌هایی که آن زمان نقش انگشتر ارباب رویشان حک می‌شد.

خودش تعریف می‌کرد که هنرش برای همین حکاکی روی آهن زبانزد بود. برای همین، به‌جز مردم عادی خیلی از پول‌دارهای مشهد مشتری‌اش بودند؛ مشتری قفل‌هایی که با آهن گداخته و توان دست تولید می‌شد. به همین دلیل امروزی‌ها پی برده‌اند این قفل‌ها چه ارزشی دارد که به‌عنوان دکور استفاده می‌کنند.

حاجی در جوانی که از ابهت کشتی‌گیرها چیزی کم نداشت، یکی از تفریحاتش شاخ‌به‌شاخ‌شدن با چوخه‌کاران بود. آخر هفته‌ها که مسابقات کشتی چوخه در مشهد و اطراف آن برگزار می‌شد، او یکی از کشتی‌گیران ثابت بود که زندگی‌اش پر از خاطرات قندگرفتن در همین میدان بود.

او آخرین بازمانده نسل قفل‌سازهای سنتی مشهد بود که 8آبان امسال برای همیشه چشمانش را بست و پیکرش در باغ اول آرامگاه خواجه‌ربیع آرام گرفت. روحش شاد.